Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği nin 9.maddesi “Atık Üreticisinin Yükümlülükleri” gereği atık madeni yağların analizleri yaparak/yaptırarak kategorisini belirlemekle yükümlüdür.
Atık yağların bertarafı nasıl yapılır ?
Bu amaçla; Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Referans Laboratuar Merkezi tarafından yetkilendirilmiş laboratuarlar listesinden ilgili laboratuarları görebilirsiniz. Yağlar elde edilişlerine göre başlıca iki gurupta toplanırlar;
1. Sentetik Esaslı Madeni Yağlar
2. Mineral Esaslı Madeni Yağlar
Sentetik Yağlar ; Kimyasal yolla elde edilen yağlardır. Doğal yapıya sahip diğer yağların görev yapamayacakları hallerde yağlamayı yapabilmek gayesiyle yapılır ve kullanılır.
Madeni Yağlar ; Ham petrolün destilasyonu sonucunda elde edilen dip ürün(bakiye) yeniden mineral yağ elde edebilecek şekilde rafinasyona tabi tutulur. Elde edilen yağlar başlıca ince,orta ve ağır yağlardır.
Atık Yağlar ; Kullanılmış taşıt yağları ve endüstriyel yağları şeklinde tanımlanmaktadır.Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 21.01.2004 tarih ve 25353 Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Atık Yağlar ile ilgili yasaklar Atık motor yağları dahil atık yağlar ile bu yağların işlenmesi sonucu çıkan atıkların çevreye zarar verecek şekilde sahada boşaltılması veya yenisi ile değiştirilmesi, depolanması, doğrudan veya dolaylı bir biçimde yüzeysel sular ile yeraltı suyuna, denizlere, drenaj sistemleri ile toprağa verilmesi ve mevcut düzenlemeler ile belirlenen limitleri aşarak hava kirliliğine neden olacak şekilde işlenmesi yasaktır.
Neleri Kapsar ?
1- Motor yağları ; Benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, iki zamanlı motor, hidrolik fren, antifiriz, gres ve diğer özel taşıt yağları
2- Endüstriyel yağlar ; Hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, pas ve korozyon, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, genel amaçlı, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağları ve endüstriyel gresleri
3- Özel müstahzarlar ; Kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri
4- Kontamine olmuş yağ ürünleri.
Atık Yağ Nasıl Oluşur ?
Herhangi bir madeni yağ veya herhangi sentetik yağ sanayide veya sanayi dışı alanlarda özellikle yağlama amacı ile belli bir süre kullanım sonucu kimyasal ve fiziksel olarak kirlenir ve orijinal özelliğini kaybeder. Yağ, içindeki katkı maddelerinin kırılması, normal kullanım esnasında kir, metal sürtünmeleri, su veya kimyasallarla karışarak kirlenir ve rengi koyulaşarak kullanılamaz duruma gelir. Yağ zamanla uzun kullanımdan dolayı iyi performans göstermez. Dolayısıyla motorun daha iyi iş yapabilmesi için kullanılmış yağ, yeni yağla değiştirilir.
Atık Yağ Miktarları
Toplam madeni yağ üretimi : 500.000 ton
Tahmini atık yağ üretimi : 250.000 ton /yılMotor yağı üretimi : 270.000 ton Toplanan atık yağ miktarı : 10- 15. 000 ton /yıl
Endüstriyel yağ üretimi : 230.000 ton Kayıp / yasa dışı imha : > 230.000 ton /yıl
Atık Yağ Neden Tehlikelidir ?
– Atık yağlar Ekotoksik özelliğe sahiptir. Bulunduğu ortamı kirletir. Ortamda yaşayan canlılara zarar verir. Bu yüzden toprağa ve suya atılmamalıdır. – Sobalar, küçük fırınlar, gibi yerlerde yakılması yasaktır. Çünkü atık yağın içindeki ağır metal ve klor bileşimleri atık hava ile birlikte atmosfere salınarak havayı kirletir ve insan sağlığına zarar verir.
– Bir litre yağ, 1 milyon litre suyu kullanılamaz, 5 milyon litre suyu içilemez duruma getirir. Bir litre kullanılmış motor yağı ise 800 bin litre içme suyunu kullanılamaz hale getirir.
Hangi Atık Yağ Hangi Kategoriye Girer ?
Çevre ve Orman Bakanlığı’nca yapılan atık yağ kategori belirleme çalışmaları neticesinde genel olarak:
• Makine yağlama yağları
1. Kategori
• Motor yağları (Araçlardan) 2. Kategori olarak belirlenmiştir. (Bu çalışma ülke genelinden numuneler alınarak yapılmış olup bu numunelerin analizlerinin sonuçları çoğunlukla karşısında belirtilen kategoride çıkmıştır. Bir atık yağın analiz sonucu illaki bu çalışma sonucu belirtilen kategoride çıkacak diye bir kural yoktur. Örneğin az kirlenmiş bir motor yağı 1. kategori çıkabilir.)
Atık Yağların Kullanım Alanları
Kapsamda yer alan yağlar Yönetmelikle 3 kategoriye ayrılmıştır.
I. Kategori Atık Yağlar : Ürün ve enerji geri kazanımı yapılabilir.
II. Kategori Atık Yağlar : Enerji geri kazanımı yapılabilir ancak ürün geri kazanımı yapılamaz.
III. Kategori Atık Yağlar : Tehlikeli atık yakma tesislerinde bertaraf edilmelidir.
14,882 toplam görüntülenme, 1 bugün görüntülendi
